Capital Asset Pricing Model หรือ CAPM คือ ทฤษฎีทางการเงินที่กล่าวถึงอัตราผลตอบแทนที่คาดหวัง กับ ความเสี่ยงของตลาด ซึ่งสามารถนำมากำหนดอัตราผลตอบแทนที่คาดหวัง (expected return) เมื่อเทียบกับความเสี่ยงของหลักทรัพย์ที่ลงทุน โดยความเสี่ยงนี้วัดจากค่า Beta
โดยมีสมการดังนี้
return = risk free + beta✕(market return – risk free)
= risk free + beta✕(market premium)
โดยrisk free คืออัตราดอกเบี้ยที่ปราศจากความเสี่ยง หรือ อัตราดอกเบี้ยพันธบัตรรัฐบาล
beta คือ ตัวเลขที่ได้จากการเปรียบเทียบทิศทางของผลตอบแทนของหลักทรัพย์ที่สนใจ กับ อัตราผลตอบแทนของตลาด
market return คืออัตราผลตอบแทนของตลาด เช่น ในประเทศไทย จะใช้อัตราผลตอบแทนของ SET INDEX โดยประมาณ 8% – 12%
market premium คือส่วนชดเชยความเสี่ยง ที่นักลงทุนในตราสารทุนโดยเฉลี่ยต้องการ คำนวณได้จากผลต่างของ อัตราผลตอบแทนของตลาด(market return) กับ อัตราดอกเบี้ยที่ปราศจากความเสี่ยง(risk free)
ข้อมูลค่า Beta สามารถบอกการเคลื่อนไหวของหลักทรัพย์ในอดีตได้ แต่เนื่องจากอนาคตเป็นสิ่งที่ไม่แน่นอนค่า Beta ของหลักทรัพย์อาจมีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญได้จากปัจจัยต่างๆ ที่มีผลกระทบต่อราคาหลักทรัพย์ และอัตราผลตอบแทนของตลาด
หากราคาของหลักทรัพย์มีการเคลื่อนไหวทิศทางเดียวกับตลาด จะมีค่า beta เป็น 1 หากราคาของหลักทรัพย์มีการเคลื่อนไหวน้อยกว่าตลาด จะมีค่า beta น้อยกว่า 1 หากราคาของหลักทรัพย์มีการเคลื่อนไหวมากกว่าตลาด จะมีค่า beta มากกว่า 1
ตัวอย่างเช่น หลักทรัพย์ บันเทิง โฮลดิงส์ มีค่า beta ที่ 1.25 อัตราผลตอบแทนของตลาดที่ 10% อัตราดอกเบี้ยพันธบัตรรัฐบาล อยู่ที่ 2.15% จงคำนวณหาผลตอบแทนที่คาดหวังจากหลักทรัพย์ บันเทิง โฮลดิงส์
Return = risk free + beta✕(market return – risk free)
Return = 2.15% + 1.25✕(10% – 2.15%)
= 2.15% + 1.25✕(7.85%)
= 2.15% + 9.81%
= 11.96%