การตัดสินใจลงทุนในโครงการหรือการวิเคราะห์โครงการลงทุน (Feasibility Study) เป็น การตัดสินใจระยะยาวสำหรับองค์กร และต้องใช้เงินทุนมาก ดังนั้นการพิจารณาเปรียบเทียบโครงการลงทุนจึงมีความสำคัญต่อผู้บริหาร ผู้บริหารจะเลือกลงทุนในโครงการที่ให้ผลตอบแทนมากกว่าต้นทุนเงินทุน เพื่อเป็นการสร้างความมั่นคงสูงสุดให้แก่ผู้ถือหุ้น การตัดสินใจลงทุนจะต้องสอดคล้องกับวิสัยทัศน์(vision) และพันธกิจ(mission) ขององค์กร
การจัดหาเงินทุนสำหรับโครงการสามารถจัดหาได้จาก เงินทุนหมุนเวียนภายในองค์กร (Working Capital) สำหรับการใช้ในโครงทุนระยะสั้น และ งบประมาณลงทุน (Capital Budgeting) สำหรับการใช้ในโครงทุนระยะยาว ในที่นี้จะกล่าวเพียงแค่เรื่อง Capital Budgeting ซึ่งเป็นการตัดสินใจระยะยาว
วิธีการประเมินโครงการลงทุน
1.มูลค่าปัจจุบันสุทธิ (Net Present Value) เป็นการหามูลค่าปัจจุบันของกระแสเงินสดในโครงการ ซึ่งจะพิจารณาทั้งกระแสเงินเข้า และกระแสเงินออก
NPV = CF/(1+r)t
CF คือกระแสเงินสดในแต่ละช่วงเวลา
r คืออัตราคิดลด
ตัวอย่างการคำนวณ โดยมีอัตราคิดลดที่ 5%
| ปีที่ 0 | ปีที่ 1 | ปีที่ 2 | ปีที่ 3 | |
| กระแสเงินสด | -1000 | 400 | 400 | 400 |
| PV of CF | -1000 | 380.95 | 362.81 | 345.54 |
NPV = -1000 + 400/(1.05)1 + 400/(1.05)2 + 400/(1.05)3
= -1000 + 380.95 +362.81 +345.54
= 89.30 บาท
ในการตัดสินใจด้วยมูลค่าปัจจุบันสุทธิ จะเลือกลงทุนในโครงการที่มูลค่าปัจจุบันสุทธิ(NPV)มากกว่า 0 ในกรณีต้องเลือกโครงการเพียงโครงการเดียวจะเลือกลงทุนในโครงการที่ให้มูลค่าปัจจุบันสุทธิสูงสุด
2.วิธีระยะเวลาคืนทุน (Payback Period) คือระยะเวลาที่ได้รับกระแสเงินสดคืนเพียงพอเท่ากับต้นทุนที่ลงทุนไป เป็นการหาจุดคุ้มทุน
Payback Period = จำนวนงวดก่อนคืนทุน + เงินส่วนที่ยังไม่คืน/กระแสเงินสดในงวดนั้น
ตัวอย่างการคำนวณระยะเวลาคืนทุน
| ปีที่ 0 | ปีที่ 1 | ปีที่ 2 | ปีที่ 3 | |
| กระแสเงินสด | -1000 | 400 | 400 | 400 |
| กระแสเงินสดสะสม | -1000 | -600 | -200 | 200 |
Payback Period = ปีที่ 2 + 200/400
= 2 + 0.5
= 2.5 ปี
ถ้าหากกระแสเงินสดที่รับในแต่ละงวดเท่ากันจะสามารถหาระยะเวลาคืนทุนได้จาก
Payback Period = กระแสเงินสดที่จ่ายลงทุน/กระแสเงินสดรับในแต่ละงวด
หากต้องเลือกโครงการลงทุนเพียงโครงการเดียว จะต้องเลือกโครงการลงทุนที่มีระยะเวลาคืนทุนเร็วที่สุด
3.อัตราผลตอบแทนภายใน (The Internal Rate of Return : IRR) คืออัตราผลตอบแทนที่ทำให้มูลค่าปัจจุบัน (NPV) เป็น 0
NPV = CF/(1+IRR)t
เกณฑ์การตัดสินด้วยวิธีนี้จะลงทุนในโครงการดังกล่าวเมื่อ IRR มากกว่าต้นทุนเงินทุน เช่นลงทุนโครงการหนึ่งซึ่งให้ IRR ที่ 10% ในขณะที่ มีต้นทุนเงินทุนที่ 5% เมื่อพิจารณาแล้วจะลงทุนในโครงการนี้ เนื่องจากได้รับผลตอบแทนที่สูงกว่าต้นทุนของเงินทุน
ตัวอย่างการคำนวณ
| ปีที่ 0 | ปีที่ 1 | ปีที่ 2 | ปีที่ 3 | |
| กระแสเงินสด | -1000 | 400 | 400 | 400 |
0 = -1000 + 400/(1+IRR)1 + 400/(1+IRR)2 + 400/(1+IRR)3
IRR = 10%
ถ้าหากกรณี IRR ให้ผลที่ขัดแย้งกับวิธีมูลค่าปัจจุบันสุทธิ ให้เลือกใช้วิธีมูลค่าปัจจุบันสุทธิ (NPV) ในการตัดสินใจแทน เนื่องจากกระแสเงินสดของโครงการที่ไม่ได้เกิดขึ้นตามปกติ อาจจะทำให้การคำนวณหา IRR มีค่าคลาดเคลื่อนได้ และในกระแสเงินสดหนึ่งชุดอาจมีค่า IRR ที่ทำให้ NPV เป็น 0 มากกว่า 1 ค่าได้